Ogórecznik był uprawiany jako roślina przyprawowa i lecznicza już w średniowieczu, a dziś można go znaleźć w wielu ogrodach. Wyjaśniamy, jak rośnie, jakie są rodzaje ogórecznika i wiele więcej.
Ogórecznik (Borago) to prawdziwe cudowne zioło - cudownie pachnące i smaczne, z pięknymi kwiatami, które nie tylko ozdobią Twój ogród, ale także przyciągają wiele owadów zapylających. Jeśli nie masz jeszcze własnej ogórecznika w swoim ogrodzie, najwyższy czas to zrobić. Opowiemy Ci wszystko o pochodzeniu, różnych odmianach i zbiorach aromatycznej kuchni i ziół leczniczych.
Ogórecznik: pochodzenie i cechy
Ogórecznik to roślina z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Nazywany jest także zielem ogórka lub kukumerkraut, popularnie zwanym także Liebäugelein. Ta pierwsza prawdopodobnie wynika z faktu, że zapach jej liści jest bardzo podobny do zapachu ogórków. Inną nazwą zioła jest gwiazda niebiańska - w odniesieniu do kwiatów w kształcie gwiazdy. Pszczelarze cenią ogórecznik jako pastwisko dla pszczół, ponieważ ogórecznik wytwarza obfite ilości nektaru o wysokiej zawartości cukru, aczkolwiek tylko umiarkowane ilości wysokiej jakości pyłku. Nic więc dziwnego, że ogórecznik można znaleźć również na naszym pastwisku pszczelim Plantura, które zostało opracowane wspólnie z pszczelarzami. O zaletach i sposobie sadzenia możesz przeczytać w naszym artykule o tworzeniu pastwiska pszczelego, w którym zebraliśmy dla Ciebie wiele cennych wskazówek.
Wskazówka: Kwiaty ogórecznika są na początku nadal różowe, później zmieniają kolor na niebieski ze względu na zmianę wartości pH wewnątrz komórki.
Pochodzi z Azji Mniejszej i regionu śródziemnomorskiego, ogórecznik podbił dziś prawie cały świat. Rzadko występuje jako „uchodźca ogrodowy” na obszarach naturalnych i jest uważany za nieinwazyjnego neofitę. Występuje w Europie i Ameryce Północnej, ale także w Nowej Zelandii, zachodniej Azji i Ameryce Południowej. Już starożytni Grecy i Rzymianie wiedzieli o ogóreczniku i wykorzystywali go na różne sposoby. Ogórecznik dotarł do Europy Środkowejdopiero w późnym średniowieczu. Uprawiano ją najpierw we Francji, a później także w Niemczech. Dziś jest integralną częścią wielu ogrodów zielarskich i przydomowych.
Liście i kwiaty ogórecznika
Liście i łodygi ziela ogórka pokryte są kolczastymi włoskami zwanymi włoskami. Ciemnozielone liście mogą mieć długość od 10 do 15 centymetrów i mają lancetowaty kształt. Ogórecznik kwitnie na biało lub niebiesko od maja do lipca, w zależności od odmiany. Jeśli kwiaty w kształcie gwiazdy są zapylane, rozwijają się w owoce Klaus, typowe dla rodziny ogórecznika. Każdy owoc składa się z kilku podowoców – tzw. Klausen – które zawierają czarne, rowkowane nasiona ogórecznika.
Czy ogórecznik jest wieloletni?
Ogórecznik to jednoroczna roślina zielna, która tworzy szerokie kępy. Dorasta do metra wysokości. W krótkim okresie życia ogórecznik rozwija długie, rozgałęzione korzenie, które są brązowe na zewnątrz i białe wewnątrz.
Ryzyko pomyłki z ogórecznikiem
Podczas kwitnienia ogórecznik jest łatwy do zauważenia. Jednak jako młoda roślina łatwo ją pomylić z silnie trującą naparstnicą - nawet jeśli ogórecznik ma liście szypułkowe, podczas gdy te naparstnicy są bazalne. Dlatego dziki ogórecznik należy zbierać tylko podczas kwitnienia. Żywokost może również wyglądać podobnie do ogórecznika, gdy jest młody.
Rodzaje i odmiany
W rodzaju ogórecznika jest tylko pięć gatunków. Najważniejszy dla nas jest oczywiście ogórecznik pospolity (Borago officinalis). Ale także pełzanie i wieloletnia ogórecznik są interesujące dla ogrodników hobbystów. Poniżej przedstawiamy krótki przegląd niektórych rodzajów i odmian ogórecznika.
Ogórecznik (Borago officinalis)
Ogórecznik zwyczajny jest z pewnością najbardziej znanym z różnych gatunków ogórecznika. Ten ogórecznik ma intensywnie niebieskie kwiaty z kontrastującymi czarnymi pręcikami. Na szczególną uwagę zasługują dwie odmiany ogórecznika zwyczajnego.
- Borago officinalis ˈVariegataˈ: Ta interesująca, różnorodna odmiana charakteryzuje się delikatnymi niebieskimi kwiatami i zielonymi liśćmi z białymi.
- Borago officinalis ˈAlbaˈ: Alba znana jest również jako ogórecznik biały. Roślina kwitnie zwykle późniejSezon.
Ogórecznik wieloletni (Borago pygmaea; synonim Borago laxiflora )
Znany również jako ogórecznik płożący, jego wdzięczny wzrost sprawia, że jest idealna jako roślina doniczkowa. W przeciwieństwie do Borago officinalis, Borago pygmaea nie rośnie jako roślina jednoroczna. Ogórecznik wieloletni oryginalnie pochodzi z Sardynii i Korsyki i jest podobny w smaku i zastosowaniu do ogórecznika zwyczajnego.
Propagowanie ogórecznika
Borretsch może być rozmnażany tylko przez nasiona, czyli generatywnie, a także lubi sam siać. Czasami może to stać się prawdziwym problemem, jeśli twój ogórecznik rozprzestrzeni się dziko w ogrodzie. Ale nie martw się: możesz po prostu wyrywać niechciane rośliny.
Albo pozwól ogórecznikowi samemu zasiać lub zbierz nasiona i zachowaj je na przyszły rok. Poczekaj, aż kwiaty wymrą, aby zebrać nasiona i zerwać owoce pustelnika, zanim spadną na ziemię. Idealny czas na zerwanie owocu z nasionami zawartymi w gronie to moment, gdy zacznie brązowieć. Nasiona należy teraz wyjąć z goździków i suszyć przez kilka dni przed przechowywaniem.
Przechowuj je w suchym i chłodnym miejscu przez zimę, a następnie użyj ich do ponownego zasiewu następnej wiosny. Do siewu zalecamy glebę ubogą w składniki odżywcze, taką jak nasza ekologiczna gleba z ziół i nasion Plantura, aby rośliny utworzyły silniejsze korzenie. Nasz kompost nasienny wyróżnia się na tle innych podłoży dzięki mieszance wolnej od torfu i perlitu dla większej napowietrzenia. W naszym artykule na temat sadzenia ogórecznika możesz dowiedzieć się, kiedy należy zasiać nasiona i w jakim miejscu ogórecznik kwitnie.
Wskazówka: Ogórecznik tworzy korzeń palowy. Jeśli chcesz preferować zioło, a następnie je posadzić, ten korzeń należy traktować ze szczególną ostrożnością.
Zbieranie, przechowywanie i konserwowanie ogórecznika
Możesz zbierać i używać zarówno liści, jak i kwiatów ogórecznika. Przedstawimy teraz sposoby zbierania, przechowywania i konserwacji dwóch części rośliny.
Liście ogórecznika
Zielone liście ogórecznika można zbierać przez cały rok. Zrywać tylko młode, delikatne liście. Starsi są w większościbardziej włochaty i bardziej kwaśny. Aby uzyskać najlepszy smak, po zbiorach zawsze używaj świeżej zieleniny. Jednak w środku lata sensowne może być zbieranie liści rano, zanim padnie na nie słońce. To wtedy zawartość wody w roślinach jest nadal najwyższa i dłużej się trzymają. Świeże liście możesz przechowywać w lodówce przez kilka dni.
W celu konserwacji możesz wysuszyć liście lub namoczyć je w occie i oleju. Suszenie ogórecznika nie jest jednak zalecane, ponieważ traci się wiele smaków.
Kwiaty z ogórecznika
Zbierz kwiaty rano, zanim za bardzo zwiędną na słońcu. Świeże pąki dobrze trzymają się w lodówce tylko przez kilka dni. Z drugiej strony, kandyzowane w cukrze, piękne kwiatowe gwiazdki mają dłuższą trwałość. Mrożone wodą w tackach na kostki lodu można również używać kwiatów przez długi czas - i są one prawdziwą ucztą dla oczu w koktajlach czy zimnych napojach. Kwiaty można również konserwować w occie i oleju - niestety w ten sposób kwiaty tracą kolor.
Korzystanie z ogórecznika
Przede wszystkim należy wspomnieć, że ogórecznik zawiera wtórne substancje roślinne, które nie są całkowicie nieszkodliwe dla zdrowia. Możesz przeczytać o tym, czym są te substancje, jak działają i o czym powinieneś wiedzieć w naszym specjalnym artykule dotyczącym toksyczności ogórecznika.
Liście są często używane w przepisach na ogórecznik. Świetnie smakują w sałatkach i zupach i można je przyrządzać jak jarmuż lub szpinak. Orzeźwiający smak ogórka dobrze sprawdza się również w potrawach warzywnych i zimnych napojach. Kwiaty mogą być również używane jak liście, ale są również szczególnie dobre jako przyciągające wzrok sałatki lub desery. Olej z ogórecznika można również uzyskać z nasion.
Zjadać można nie tylko kwiaty ogórecznika, ale także wiele innych roślin. W naszym poście przedstawiamy 20 najlepszych jadalnych kwiatów.