Egzotyczna pęcherzyca staje się coraz bardziej popularna. Tutaj dowiesz się wszystkiego o odmianach pęcherzycy, rozmnażaniu i zbieraniu pysznych owoców. Odpowiadamy również, które pęcherzyce są jadalne.
Physalis (Physalis sp.) należy do rodziny psiankowatych (Psiankowate) i jest blisko spokrewniony z pomidorem (Solanum lycopersicum) , co przypomina również pod względem pielęgnacji i sadzenia. W tym rodzaju jest kilka gatunków, z których niektóre są jadalne, a niektóre są używane tylko jako rośliny ozdobne. Naszym rodzimym przedstawicielem rodzaju Physalis jest lampion chiński (Physalis alkekengi), którego owoce nadają się do spożycia tylko wtedy, gdy są w pełni dojrzałe. W poniższym artykule dowiesz się wszystkiego o historii i pochodzeniu pęcherzycy, sadzeniu i rozmnażaniu oraz oczywiście o prawidłowej pielęgnacji jagody andyjskiej.
Pęcherzyca: pochodzenie i właściwości
Pochodzenie physalis znajduje się w Ameryce Południowej, a dokładniej w północnych andyjskich regionach Peru i Boliwii. Jest to wieloletnia, dzika i krzewiasta roślina jagodowa, której owoce są również sprzedawane na lokalnych targach. Został szeroko rozpowszechniony w innych regionach tropikalnych, subtropikalnych, a nawet umiarkowanych przez marynarzy. Przed 1807 r. Portugalczycy sprowadzili Physalis na Przylądek Dobrej Nadziei w Afryce Południowej, gdzie jest uprawiana do dziś. Stąd jego przydomek agrest przylądkowy. Jest również szeroko uprawiany komercyjnie w Afryce Południowej i przetwarzany na dżemy lub konserwy. Ze względu na swoją popularność jest tam prawie uważany za podstawowy pokarm. Roślina dotarła do Europy dopiero pod koniec XVIII wieku. Termin „physalis” pochodzi z języka greckiego i oznacza „bańkę”, co można wywieść z papierowej skorupki owocu jagody.
Rośliny Physalis osiągają wysokość do dwóch metrów, ale są też krzaczaste odmiany o wysokości zaledwie około 50 do 80 cm. W naszych szerokościach geograficznych physalis kwitnie zazwyczaj od czerwca i dostarcza smaczne jagody od końca sierpnia do pierwszych przymrozków.Agrest ma sercowate, puszyste liście i dzwonkowate kwiaty, które podczas formowania owocu tworzą „bąbel” nad jagodą i w ten sposób przekształcają się w dobrze znaną „chińską latarnię”.
Owoc pęcherzycy jest wielkości wiśni, przyciąga wzrok żółto-pomarańczowym kolorem i ma niezliczone małe jądra. Ze względu na swój kształt powstały przydomki wiśnia pęcherzowa lub wiśnia andyjska. Smakuje słodko-kwaśno i niezwykle owocowo, jak mieszanka ananasa (Ananas comosus), kiwi (Actinidia arguta), marakui (Passiflora edulis) i agrest (Ribes uva-crispa).
Pęcherzyca jest zwykle uprawiana jako roślina jednoroczna w naszych szerokościach geograficznych. Jednak w rzeczywistości jest to roślina wieloletnia, co oznacza, że można zimować pęcherzycę w wiadrze w pomieszczeniu.
Czy pęcherzyca jest trująca?
Gorzko zielone części roślin wszystkich gatunków Physalis są lekko trujące i mogą powodować skurcze brzucha, wymioty i inne objawy zatrucia. Chociaż dojrzałe owoce Physalis są jadalne - chociaż w niektórych gatunkach, takich jak Physalis alkekengi, smakują słabo do jedzenia, zaleca się ostrożność. Niedojrzałe owoce pęcherzycy są trujące, ponieważ zawierają alkaloid solaninę, która powoduje drgawki. Dlatego nie należy ich spożywać, ponieważ mogą prowadzić do wymienionych wyżej objawów zatrucia. Ale są tu również wyjątki: Niektóre odmiany pomidorów (Physalis ixocarpa) można jeść, gdy są niedojrzałe.
Uwaga: Zielone części Physalis są również trujące dla zwierząt domowych, takich jak koty i psy, jeśli je zjedzą. Na szczęście rzadko okazują zainteresowanie roślinami.
Gatunki i odmiany Physalis
Rodzaj Physalis, pochodzący z Ameryki Południowej, ma wiele gatunków, z których większość nie wydaje owoców jadalnych dla ludzi. W poniższym rozdziale chcielibyśmy przedstawić Państwu najbardziej znane odmiany i gatunki.
Kwiat latarni (Physalis alkekengi)
Ta roślina jest prawie zapowiedzią jesieni, jej charakterystyczne lampiony świecą następnie od głębokiego pomarańczu do czerwieni i przypominają lampion chińską. Kwiat lampionu nie jest wytrzymały, ale co roku pojawia się ponownie poprzez coroczne samosiewy w odpowiednich miejscach. Zielone części tej physalis są lekko trujące. Z drugiej strony jagody są jadalne, gdy są w pełni dojrzałe, ale smakują lekko gorzko i słodko-kwaśno.
Agrest przylądkowy (Physalis peruviana)
Najbardziej znanym i jednocześnie szczególnie smacznym podgatunkiem tego rodzaju jest agrest przylądkowy. Szczególnie lubiana jest jako ozdoba jadalna oraz jako owoc bogaty w witaminy o lekko kwaśnym aromacie, który doskonale sprawdza się również w naszych ogrodach.
Najlepsze Physalis peruviana odmiany:
- 'Heitmann': Ta odmiana, wyhodowana dla wczesnej dojrzałości, osiąga wysokość do 150 cm. Tworzy nieco mniejsze, ale duże masy słodko-owocowych jagód zawiniętych w lampiony.
- 'Śliwka inka': Rośliny o wysokości do 150 cm wytwarzają wiele ciemnopomarańczowych jagód wielkości wiśni. Smak jest niezwykle owocowy i słodki z wyraźną kwasowością.
- 'Lady Madonna': Soczysto-słodka odmiana o uderzająco wydłużonej skórce i dość dużych pomarańczowo-żółtych jagodach. Ta odmiana rośnie do około 150 cm wysokości.
- 'Małe latarnie': Idealne do uprawy Physalis w doniczkach, w wiszących koszach lub na balkonie. Silnie rozgałęzione i zwisające rośliny zapewniają obfity plon pomarańczowych owoców wielkości wiśni.
- 'Preciosa' to odmiana Physalis, która ma tylko około 80 cm wysokości. Tworzy wiele małych, złotożółtych owoców i dojrzewa od połowy sierpnia.
- 'Schönbrunner Gold': Owoce tej odmiany są szczególnie duże, ciemnożółte i bardzo aromatyczne w smaku z delikatną słodko-kwaśną nutą. Roślina może dorastać do 2 m wysokości.
Ananas Wiśnia (Physalis pruinosa)
Jak sugeruje nazwa, słodki smak wiśni ananasa przypomina smak dojrzałego ananasa. Rośliny rosną krzaczaste i małe, dojrzewają znacznie wcześniej niż agrest przylądkowy i tworzą niesamowitą liczbę małych, żółtych jagód. Gdy owoce dojrzeją, same opadają z krzaka i można je łatwo zebrać. Stąd przydomek wiśnia ziemi.
Najlepsze odmiany wiśni ananasowych:
- 'Geltower Selection' została wyhodowana dla bardzo dużych owoców. Aromat tej wysokiej na około 50 cm wiśni ananasa okazuje się niezwykle słodki i przypominający ananas.
- 'Goldie' pochodzi z USA i produkuje duże pomarańczowe jagody o smaku przypominającym ananasa i truskawki.
- 'Izumii' osiąga tylko 40 cm wysokości, dzięki czemu znajdzie miejsce na każdym balkonie. Jasnożółte jagody o wielkości około 1 cm, smakują wyjątkowo słodko iowocowe i dojrzewają od lipca.
Tomatillo (Physalis ixocarpa)
Tomatillos, zwane również niebieską physalis, znane są głównie w Ameryce Środkowej i Południowej. Owoce są duże, fioletowo-żółte do zielonkawego i mają smak jabłkowy, owocowy i pikantny, ale niezbyt słodki. Często gotuje się je w salsie i dżemach. Owoce pomidora, które mogą osiągać do 5 cm, rozwijają się również w Niemczech. Niektóre odmiany nadają się do spożycia niedojrzałe – szczególnie wyrazisty jest smak zielonych jabłek. Co najmniej dwie rośliny zapewniają dobre zapylenie kwiatów, które chętnie odwiedzają również trzmiele. Chrupiące, lekko lepkie jagody dojrzewają od września, gdy tylko latarnia pęknie i można je przechowywać przez kilka tygodni.
Najlepsze odmiany pomidora:
- 'Amarylla' tworzy jasnożółte, jędrne i soczyste owoce, które dojrzewają już w sierpniu. Ta europejska odmiana jest szczególnie dobra na dżemy i salsę.
- ‘Mexican Husk’ urzeka owocami od jasnożółtego do ciemnofioletowego, w zależności od ekspozycji na słońce. Można go również spożywać w stanie niedojrzałym jako przekąskę między posiłkami. W smaku mocno przypomina jabłko.
- ‘Purple Coban’ pochodzi z Gwatemali i jest tam uprawiany na dużą skalę. Fioletowo-brązowo-zielone owoce smakują niezwykle pikantnie i słodko.
Pomidor truskawkowy (Physalis philadelphica)
Ta odmiana pochodzi z Meksyku i jest tam uprawiana jako warzywo, a także w południowych Stanach Zjednoczonych. Tam też jest integralną częścią tradycyjnych potraw, podczas gdy w Europie gatunek ten jest rzadko spotykany. „Purple de Milpa” jest jedną z najbardziej znanych odmian i tworzy ciemnopurpurowe, prawie czarne owoce o aromatycznym, lekko ostrym smaku. Mówi się, że jest to jedna z najlepszych odmian pęcherzycy truskawkowej, dorastająca do około 150 cm wysokości.
Czy możesz wybrać jedną z pysznych odmian i rodzajów? Teraz nadszedł czas, aby pielęgnować i pielęgnować ciepłolubną pęcherzycę. Aby uzyskać szczegółowy przewodnik na temat uprawy pęcherzycy, zapoznaj się z tym artykułem.
Rozmnażanie pęcherzycy
Puchęcica może być uprawiana od lutego w jasnym pomieszczeniu przy użyciu nasion lub rozmnażana bezpośrednio przy użyciu sadzonek. Wysiewać od połowy lutego do połowy marca na jasnym, ciepłym parapecie. WypełnićPojemniki na nasiona z glebą ubogą w składniki odżywcze - taką jak nasza organiczna gleba ziołowo-nasienna Plantura - i umieszczają w nich pojedyncze nasiona. Głębokość siewu ok. 0,5 cm. Teraz nasiona powinny być zawsze wilgotne i ciepłe w temperaturze od 20 do 25 °C. Kiełkowanie następuje po około 10 do 20 dniach. Gdy tylko po dwóch liścieniach uformuje się pierwszy prawdziwy liść, można go przekłuć i włożyć do osobnych doniczek. Rośliny Physalis będą teraz rosły w pomieszczeniu w jasnym i ciepłym miejscu do połowy maja, zanim będą mogły zostać zasadzone.
Kiedy pęcherzyca zimuje, dobrym pomysłem jest jednoczesne wykorzystanie rozłożystej rośliny do rozmnażania przez sadzonki. W tym celu po zbiorach od października do początku listopada odetnij sadzonki o długości około 10 cm z około pięcioma do siedmiu liśćmi. Wszystkie liście z wyjątkiem wierzchołka pędu są usuwane, aby sadzonki nie odparowywały zbyt dużej ilości wody przez liście.
Sadzonki są teraz umieszczane w doniczkach z ubogą w składniki odżywcze glebą - taką jak nasz organiczny kompost ziół i nasion Plantura - dobrze utrzymywane wilgotne i ukorzenione w temperaturze pokojowej około 15 do 20 °C. Po około trzech do czterech tygodniach ukorzenione sadzonki przenosi się do chłodniejszego, ale jasnego pomieszczenia, gdzie zimują w temperaturze od 10 do 15 °C. Zanim posadzisz pęcherzycę na zewnątrz, powinieneś poczekać na ostatnie przymrozki w połowie maja.
Jeśli posadziłeś pęcherzycę w doniczce lub grządce od połowy maja, wkrótce nadejdzie lato i należy podjąć pierwsze zabiegi pielęgnacyjne. W naszym specjalnym artykule dowiesz się wszystkiego o prawidłowej pielęgnacji Physalis.
Zbieranie, przechowywanie i używanie Physalis
Gdy latarnie zmieniły kolor z zielonego na jasnobrązowy, w końcu nadszedł czas: można zebrać pęcherzycę. Należy jednak upewnić się, że latarnia jest całkowicie sucha. Physalis dojrzewa stosunkowo szybko, a zbiory mogą mieć miejsce około siedmiu do dziesięciu tygodni po kwitnieniu. Czas zbiorów pęcherzycy rozpoczyna się w lipcu i sierpniu, a dojrzałe lampiony prawie wpadają w rękę, gdy ich dotykasz. Niektóre gatunki, takie jak wiśnia ananasowa, po prostu pozwalają dojrzałym owocom i lampionom spaść na ziemię, skąd można je zebrać i cieszyć się nimi.
Wskazówka: Tylko prawie całkowicie dojrzałe agrest przylądkowy może być w pełni dojrzały w pomieszczeniach, razem z owocami takimi jak banany i jabłka, które wytwarzają dojrzewający gaz etylen. W ten sposób docierają też zielone lub niedojrzałe owoceniestety nie dojrzała już do spożycia.
Przechowywanie pęcherzycy
Dojrzałe owoce można przechowywać w chłodnym i suchym miejscu w lodówce wraz z lampionami przez około jeden do dwóch tygodni. Bez skorupki pyszny owoc lampionu szybko wysycha lub pleśnieje. Z drugiej strony pomidory Tomatillo są bardziej wytrzymałe i można je bez problemu przechowywać w suchym miejscu w temperaturze pokojowej przez cztery do sześciu tygodni. Nie należy jednak zamrażać jagód, ponieważ pękają i stają się papkowate po rozmrożeniu. Delikatnie wysuszona pęcherzyca może być przechowywana przez kilka miesięcy.
Zastosowania i składniki pęcherzycy
Physalis może być spożywana na świeżo, gdy jest dojrzała, ale może być również przetworzona na dżem, galaretkę lub salsę owocową. Są szczególnie dobre do jedzenia na surowo i jako dekoracja, ale są również popularne jako kompoty lub dżemy. Jeśli zanurzysz jagody w płynnej czekoladzie, możesz je skubać jak praliny.
Składniki physalis oferują bogatą w składniki odżywcze mieszankę witamin i minerałów. Na przykład jest doskonałym źródłem witamin C, B3 i B12 oraz prowitaminy A, a także dostarcza wapnia, żelaza, manganu i fosforu. Ponadto zdrowa pęcherzyca jest bogata w polifenole i karotenoidy, dzięki czemu jest szczególnie zdrową przekąską.
Do roślin psiankowatych należą nie tylko klasyczne pomidory, papryka i tym podobne, ale także ekscytujące i egzotyczne owoce, takie jak tamarillo. Przedstawiamy pomidora drzewiastego i udzielamy wskazówek dotyczących pielęgnacji i zbioru.